Ekologiczne rozwiązania w systemach odprowadzania wód deszczowych

Woda deszczowa odgrywa niebywale istotną rolę w procesach m.in. nawadniania gruntów czy budowlanych. Dzięki specjalistycznym systemom odprowadzania wód deszczowych możliwe jest np. podlewanie ogrodu lub trawnika. Poza tym deszczówkę można wykorzystać w gospodarstwie domowym podczas prania bądź przy zasilaniu spłuczek w łazienkach. Wykorzystywanie wody deszczowej jest ekonomiczne i ekologiczne.

Spis treści:

Sposoby wykorzystania wody deszczowej dawniej i współcześnie
Zbiorniki jako podstawowy sposób odprowadzania wody deszczowej
Odprowadzanie wody deszczowej z rynien
Odprowadzanie wody deszczowej spod budynków
Pomocne akcesoria przy odprowadzaniu wody deszczowe
Automatyzacja w nawadnianiu ogrodu

Sposoby wykorzystania wód deszczowych dawniej i współcześnie

Obecne sposoby zagospodarowania wody deszczowej znacznie rozwinęły się w przeciągu ostatnich dwudziestu lat, jednak w przeszłości podejście do wody opadowej było kompletnie przeciwne. Klasyczne wódy deszczowe były jak najszybciej odprowadzane do systemów kanalizacji deszczowej i ogólnospławnej, a następnie do ciągów wodnych (głównie rzek).

Z biegiem lat owe układy odprowadzania wód deszczowych stały się niewydolne, co prowadziło do podtopień i szkód materialnych. Wpływały na to dwa czynniki. Pierwszym z nich są gwałtowne zmiany klimatyczne, w wyniku których opady deszczu stają się rzadsze, ale częściej nawalne. Drugi z nich to a wzrost powierzchni utwardzonej i stopnia urbanizacji miast, który przyczyniał się do zwiększenia ilości odprowadzanej wody.

Współczesne systemy wód deszczowych projektuje się w oparciu o nowe wytyczne. Zmiany wytycznych uwzględniają większą powierzchnię zlewni oraz większą objętość deszczu na jednostkę powierzchni i czasu opadu. Nowoczesne budownictwo stawia także na retencję i rozsączanie deszczówki z nieruchomości (np. wykorzystując wodę deszczową z dachów).

Zbiorniki jako podstawowy sposób odbioru lub retencji wody deszczowej

Najpopularniejszym sposobem odprowadzania wody deszczowej jest wykorzystanie zbiornika: podziemnego jednokomorowego, nadziemnego bądź rozsączającego ze skrzynek.

• Jednokomorowe zbiorniki podziemne (np. zbiornik jednokomorowy Verte-S 750L pionowy, zbiornik jednokomorowy Verte-SU 950L pionowy należą do klasycznych i najprostszych rozwiązań. Ich zalety to niska masa (wykonane z lekkich tworzyw sztucznych), łatwość transportu, uniwersalność (mogą służyć jako szambo, osadnik gnilny oraz zbiornik retencyjny na deszczówkę). Największa wada to podatność na błędny montaż.

Najczęściej przed montażem są już wyposażone w pokrywę i kroćce dopływowe. Dodatkowo można je wyposażyć w osprzęt filtracyjny, i pompy zanurzeniowe.

• Ostatnio na popularności zyskują zbiorniki ze skrzynek rozsączających, np. skrzynka rozsączająca 1200×600 STORMBOX. Z owych skrzynek można stworzyć uniwersalny zbiornik o dowolnym kształcie i pojemności. Układa się je w wykopie obok siebie oraz jedna na drugiej, a następnie łączy zatrzaskami lub klipsami montażowymi (np. klips łączący do skrzynki rozsączającej STORMBOX). Dolną warstwę układa się na specjalnych dnach (dno skrzynki rozsączającej 1200×600 mm STORMBOX), które zapewniają zbiornikowi wytrzymałość. Kolejnym krokiem jest montaż niezbędnego osprzętu: odpowietrzenia, dopływu i ewentualnie odpływu czy studzienki rewizyjnej. Na końcu zbiornik owija się szczelnie geowłókniną (przepuszczalną dla wody), stanowiącą barierę i zabezpieczenie przed zamuleniem zbiornika.

Zbiorniki ze skrzynek rozsączających mogą mieć dwie funkcje: rozsączającą i retencyjną.

Funkcja rozsączająca

Umożliwia stopniowe oddawanie zebranej deszczówki do gruntu, co pozwala utrzymać prawidłowe nawodnienie terenu, zmniejsza ryzyko zalania i pozwala odciążyć miejskie sieci kanalizacyjne,

Funkcja retencyjna

Zapewnia przechowywanie wody deszczowej, by ją później zastosować na terenie nieruchomości.

• Ostatnim typem zbiornika na wodę deszczową są popularne i estetyczne zbiorniki nadziemne. Połączone z układem rynnowym, umożliwiają efektywne wykorzystanie deszczówki. Mają wygląd beczki o pojemności 200-500 litrów wody. Na powierzchni lub we wnętrzu połączonej rynny montuje się proste urządzenie – zbieracz wody deszczowej (umieszczony na odpowiedniej wysokości), którego zadaniem jest przechwytywanie wody deszczowej spływającej po ściankach rynny i kierowanie jej za pomocą przewodu do zbiornika nadziemnego. Montuje się tu kran, który pozwala na napełnienie konewki lub podłączenie węża ogrodowego. Zaletą zbiornika nadziemnego jest prostota i dowolność montażu. Ogranicza go niewielka objętość i niskie ciśnienie  poboru wody (poniżej 1 bar) w kranie od zbiornika, co sprawia, że nie da się zastosować prostych systemów sterowania bez dodatkowych pomp.

Odprowadzanie wody deszczowej z rynien

Kolejnym ze sposobów odprowadzania wody z rynien są specjalistyczne układy drenarskie. Najprostszy system drenarski składa się z osadnika podrynnowego, rur odprowadzających (rura drenarska bez otworów, np. rura drenarska PVC bez otworów bądź szczelne rury kanalizacyjne) i rozsączających (np. rura drenarska PVC 100, rura drenarska PVC 100 z otuliną z PP 700 albo rura drenarska PVC 100 z otuliną z geowłókniny). Zanim woda  deszczowa zostanie oddana do gruntu, należy odprowadzić ją na bezpieczną odległość od fundamentów budynku (około 1,5m). Następnie rurę odprowadzającą łączy sięz rurą rozsączającą, która wypuszcza deszczówkę przez perforowane ścianki.

Rury drenarskie są najbardziej wydajne na gruntach przepuszczalnych (piaski i żwiry), a najmniej na gruntach nieprzepuszczalnych (gliny, iły). Rura drenarska musi być montowana w obsypce piaskowej lub żwirowej, by zabezpieczyć ją przed zamuleniem. Stosuje się również filtr z geowłókniny lub specjalną otulinę z włókien polipropylenowych.

Układ drenarski może być połączonymi z różnymi studniami osadnikowymi, studzienkami zbiorczymi, zbiornikami podziemnymi lub beczkami na wodę deszczową.

Do zalet drenażu należą niski koszt zakupu poszczególnych elementów, łatwy montaż i szerokie zastosowanie. Wszystkie elementy składowe są łączone na wcisk lub uszczelkę. Wadą z kolei jest niska objętość w przypadku deszczu nawalnego oraz montaż w wykopie, co sprawia, że instalacja drenażu jest opłacana tylko podczas budowy nowej nieruchomości.

Odprowadzanie wody deszczowej spod budynków

Ostatnim sposobem odprowadzania wody deszczowej jest wykorzystanie odwodnienia liniowego, które odbiera deszczówkę spod budynków, tj. chodników, obrzeży tarasów, podjazdów, garaży. Układy odwodnienia liniowego można połączyć tak, by woda opadowa trafiała do układu drenarskiego lub na tereny zielone.

Przy odwodnieniach liniowych wykorzystujemy korytka (np. korytko ruszt PP A15, korytko ruszt ocynk A15, korytko ruszt żeliwny C250), które wykonywane są z tworzywa sztucznego, betonu lub polimerobetonu, a zakrywające je ruszty z plastiku, stali ocynkowanej lub żeliwa.

Jeżeli decydujemy się na ten sposób odprowadzania wody deszczowej, musimy zwrócić szczególną uwagę na klasę wytrzymałości korytka. Największy wybór stanowią korytka klasy A15 przeznaczone dla ruchu pieszo-rowerowego. Jeżeli odwodnienie liniowe jest montowane w powierzchniach wytrzymujących najazd samochodu osobowego, konieczne jest zastosowanie korytek klasy B125, C250 lub D400.

Pomocne akcesoria przy odprowadzaniu wody deszczowej

Przy budowie systemów odprowadzania wód deszczowych przydają się dodatki:  geokrata komórkowa i krata parkingowa. Geokrata komórkowa (geokrata zielona H50 oczko 210×210) z tworzywa sztucznego jest kratą służącą do utwardzania powierzchni płaskich, wzmocnienia skarp czy terenów pochyłych. Zabezpiecza teren przed osuwaniem się i zwiększa jego nośność bez zmniejszenia powierzchni chłonnej. Krata parkingowa (krata trawnikowa (parkingowa) 50×50 cm zielona), wykonana z tworzywa z odzysku, składa się z ażurowych segmentów, pozwalających na infiltrację wody deszczowej i utrzymania się na wymagających powierzchniach.

Automatyzacja w nawadnianiu ogrodu

Automatyzacja nawadniania ogrodu pozwala na otrzymanie lepszych rezultatów przy mniejszym nakładzie wody przez jej lepsze zagospodarowanie i bardziej ukierunkowane wykorzystanie.  Bez względu na sposób nawadniania ogrodu (woda deszczowa czy wodociągowa), system sterowania automatycznego w formie sterownika Raid Bain (Rain Bird Sterownik wody tworzywo sztuczne) w prosty i tani sposób zapobiega marnowaniu wody przy podlewaniu. Pozwala na zaplanowanie dwóch cykli podlewania dziennie (ustalenie ich godzin, czasu trwania) oraz na bezobsługowe podlewanie terenu. Poza tym oferujemy rury nawadniające z polietylenu (np. rura nawodnieniowa ciśnieniowa PE 16×1,2 mm), pozwalające na doprowadzenie wody do dysz spryskiwaczy, oraz lini kroplujących (linia kroplująca DN 16mm), których zadaniem jest punktowe podlewanie roślin w precyzyjnie dobranych miejscach.

Odprowadzanie wody deszczowej to ważny proces. Umożliwiony jest na wiele różnorakich sposobów, które charakteryzuje wspólna, bardzo istotna w dobie dzisiejszych czasów, cecha: nastawienie na ekologię.